Meknès
Nadat we Rabat bezocht hadden reden we naar Meknès. Het landschap veranderde naar heuvel- en bergachtig. Het weer was helaas slecht geworden met flinke stortbuien. We sliepen in Meknès in het Menzeh Dalia hotel. Het hotel was netjes en de kamers leken net gerenoveerd.
Het bezoek aan Meknès begonnen we bij een van de vele stadspoorten die de stad heeft. Aan de westzijde van de stad zagen we de Bab el-Khemis Gate of de Donderdagpoort. Deze gaf vroeger toegang tot de Mella een jodenwijk. De poort is aan de buitenkant versierd met mooie bewerkte keramisch tegels in allerlei verschillende vormen. Dit wordt ook wel Zellij tegelwerk genoemd. De poort werd omgeven door twee vierkante naar voren uitspringende torens met kantelen. Onze lokale vrouwelijke gids wachtte ons hier op waarna we de stad verder gingen verkennen. We reden door de stad en zagen hierbij stukken van de ongeveer 45 kilometer lange stadsmuur. We gingen naar een groot waterbassin Bassin de l’Aguedal wat vroeger het paleis en de Koningsstad van water moest voorzien. Er waren ook nog muren van een aquaduct. Vrijwel om de hoek lag de Graanopslag – Heri es-Souani. Hier grote hallen met hoge gelegen gewelven die ontworpen waren was voor de opslag van granen. Ook was er een waterrad waar men water mee naar boven haalden. Niet alle hallen waren meer heel. Bij vele waren de gewelven weg en waren alleen de pilaren en bogen overgebleven. Op enkele groeiden zelfs kleine struikjes. We hadden hier ook mooie doorkijkjes. Een indrukwekkend geheel.
Het Mausoleum van Moulay Ismail. Via een mooie bewerkte ingang liepen we het pand binnen en via kleine binnenplaatsjes kwamen we op een grote binnenplaats. Bij deze sobere binnenplaats was een fontein in het midden en aan de onderzijde van de muren zaten gekleurde tegels in eenvoudige motieven. Hier moesten we onze schoenen uitdoen voordat we naar de Grafkamer liepen. Het eerste gedeelte was de ruimte voor de rituele wassing. Wat een mooie ruimte. De vloer was grotendeels met groen tegelwerk bedekt met een fontein in het midden. Hieromheen een bewerkt tegelpatroon. Rondom het middengedeelte waren mooi fijn bewerkte bogen van wit marmer met gedecoreerd tegelwerk ondersteund door ronde pilaren. Boven de fontein een grote lamp. De ruimte vooral de onderzijde van de muren waren verder zelf ook bewerkt met tegels of hout. Bovenzijde was vaak wit stucwerk. Vanuit deze kamer kon je in de grafkamer van Moulay Ismail kijken. Hier zagen we de graftombe van de sultan. Ook in dit vertrek aan de zijkant staande klokken die cadeau gegeven zijn door Lodewijk XIV. Vanaf het mausoleum gingen we te voet verder en liepen wat langs de stadsmuur. Hier waren diverse werklieden de geschoren ruwe wol van schapen aan het los slaan met een dunne flexibele stok. Hierna kwamen we bij poort Bab Mansour. Ook wel de mooiste poort van Meknes genoemd. Deze heeft een hoefijzerboog van 8 meter breed en reliefs met verschillende motieven op een ondergrond van veel groen mozaik en tegelwerk. Aan de zijkanten steken uitspringende torens uit in loggia stijl.
Toen we de poort uitkwamen kwamen we bij een drukke straat met winkeltjes, theehuizen e.d. Schuin tegenover de poort was een groot plein Place el-Hedime - plein van de ruines. We gingen hier op een hoek thee/koffiedrinken in een cafe/restaurant met een dakterras. Hier hadden we mooi uitzicht vanaf hoogte op de bedrijvigheid onder op het plein. Hier waren vele terrasjes en winkeltjes met vooral vele keramisch materiaal zoals vele Tajine kookpotten, schalen, potten. Achter de terrasjes en winkeltjes was de ingang naar de overdekte marktplaats waar men vele kruiden en specerijen verkochten. Dit waren lekkere geuren. Verder vele zoetigheden vaak afgedekt om vliegen, bijen, wespen ervan af te houden. Ook was er een gedeelte waar slagers hun vlees aan het bewerken waren o.a. voor gehakt. Bij een slager lagen zelfs koeien en geitenkoppen. Hier rook het helaas iets minder fris. Aan de andere zijde van het plein was de toegang van de smalle straatjes en steegjes van de oude stad. Een zijde van het plein was men aan het restaureren. Nadat we zelf wat rondgelopen hadden was het tijd om verder te gaan.
Onze volgende bestemming was Volubilis. Dit is een oude Romeinse stad die op een glooiend stuk terrein ligt. Helaas vele ruines met vele brokstukken en slechts enkele herkenbare gerestaureerde bouwwerken. Wel vond ik het verrassend dat er vele mozaiken waren te zien. Er waren redelijke tot zeer goed herkenbare taferelen te herkennen. Kregen ook uitleg over een grote villa en over de hoofdstraat. Hier was oorspronkelijk aan beide zijde van de weg een voetpad dat overdekt was naast de winkels die er toen waren. Midden in de weg liep een riool van circa 2 meter. Men had toen al watertoevoer via aquaducten en waterkanalen die na gebruik afgevoerd werden via de riolen. Verder was er aan de einde van de straat een triomfboog en aan een andere zijde de Basilca en Capitool. Tijdens ons verblijf hier werd het steeds donkerder en toen we in de bus op weg gingen naar Fez begon het hard te regenen.
